– Իմ հա՛յ լեզու, իմ մա՛յր լեզու,
Իմ լույսն ես դու, իմ ո՛ւժն ես դու,
Մեր հին տունը գանձերով լի,
Դու գանձատան սուրբ բանալի:
«Արևիկ» հայկական դպրոցի սան Ադելիա Վարդանյանի շուրթերից այնքան հուզիչ են հնչում Սիլվա Կապուտիկյանի այս տողերը, որ քիչ է մնում, իրոք, «գոռաս քո սիրո մասին», առ այս գեղեցիկ հայորդիները, որոնք եկել են ասելու, որ ուր էլ լինի հայը, չի մոռանա մեր արևահամ բառն ու տառը, ասել է` մեր լեզուն, որն ամենասիրելի մարդու` մայրիկի անունով կոչվում է Մայրենի լեզու:
Փետրվարի 21-ին՝ Մայրենիի օրը, ջերմ ու լուսավոր էր Դոնի Ռոստովի հայ համայնքի դահլիճը: Տոնական տրամադրությունն իրենց հետ էին բերել Դոնի Ռոստովում գործող հայերենի խմբակների սաները՝ մեծ աչուկներով, ազգային տարազներ հագած, եռագույնով ու ծաղիկներով:
Շուրջ 14 պատանի ու աղջիկ եկել էին մասնակցելու նախապես հայտարարված «Լավագույն ձեռագիր» մրցույթմիջոցառմանը:
Դոնի Նախիջևանի հայ համայնքին կից հայոց լեզվի ուսուցիչների մեթոդ միավորման ղեկավար Լուսինե Պետանյանի նախագահությամբ սկսվեց մրցույթը: Ժյուրիի կազմում էր ուսուցչուհի Գայանե Թորոսյանը:
Ուսուցչուհիներ` Արմինե Հովսեփյանի, Անահիտ Հարությունյանի, Ծովինար Սարգսյանի, Արմինե Ղազարյանի, Կարինե Ղազարյանի, Ռուզաննա Կարապետյանի, Հերմինե Հարությունյանի լավագույն աշակերտները՝ հուզմունքով լցված նստած էին գրասեղանների շուրջ:
Գրեցին համաչափ, գեղեցիկ, վայելուչ:
Մինչ ժյուրին ամփոփում էր արդյունքները՝ սկսվեց Մայրենիին նվիրված միջոցառումը: Միմյանց հաջորդում էին հայ պոեզիայի մեծերի՝ Հովհաննես Թումանյանի, Եղիշե Չարենցի, Սիլվա Կապուտիկյանի, Գևորգ Էմինի, Համո Սահյանի, Վահան Տերյանի սրտահույզ տողերը` նվիրված Մայրենի լեզվին, մայրիկին, հայրենիքին… Հեզաճկուն, նազելաշուք էր Ադելիա Վարդանյանի «Պարմանի» պարը, խրոխտ ու գեղեցիկ՝ Մարիամ ու Սոֆիյա Թամրազյանների «Շալախո»-ն:
Տպավորիչ էին Անահիտ Հարությունյանի սաների ելույթները, «Սուտասանը» հեքիաթի բեմադրությունը:
Սիրտդ ուռչում է հպարտությունից, երբ նրանց շուրթերից հնչում է մաքրամաքուր հայերենը, երեխաներ, ովքեր ծնվել ու հասակ են առել հայրենիքից հեռու:
Մրցույթի արդյունքները ներկայացրեց ժյուրիի նախագահ Լուսինե Պետանյանը, մրցանակներն ու շնորհակալագրերը հանձնեց Դոնի Նախիջևանի հայ համայնքի գործադիր տնօրեն Գևորգ Գրիգորյանը` բոլոր մասնակիցներին մաղթելով ուԺ ու եռանդ` հայոց լեզվի պահպանման ու տարածման գործում:
Դժվար է ասել, թե, իրոք, ո՞վ էր հաղթողը: Այդ օրը հաղթեցին բոլորը, հաղթեց մեր քաղցրաբառ հայոց լեզուն, հայ մայրն ու ուսուցիչը…
…Եվ վարպետներ, խոնարհ ու հանճարեղ,
Հղկել են այն դարեր, որպես մարմար,
Եվ փայլել է նա մերթ, ինչպես բյուրեղ,
Մերթ կոպտացել, ինչպես լեռնային քար:
Եղիշե Չարենց
Շուրջ երեք տասնամյակ է՝ Մայրենի լեզվի միջազգային օրը նշվում է և՛ Հայաստանում, և՛ սփյուռքում՝ առիթ հանդիսանալով վերստին արժևորելու մեր անգին հարստությունը, մեր սիրո ու հիացմունքի տուրքը մատուցելու մեր Մայրենի լեզվին, նրա հարազատ հնչյուններին, երգեցիկ երանգներին, հարուստ բառապաշարին, բացառիկ ճկունությանն ու չքնաղ այբուբենին, մեր մտածողությունը ձևավորող ու սնող, նոր լեզուներ սովորելու ու ճանաչելու անարգել ճանապարհ հարթող մեր հայերենին:
Որքան երջանիկ ենք, որ հայերենն է մեր մայրենին, մանկական թոթովանքից մինչև բարբառ, քնարերգություն, այն ամենուր ու միշտ գրավիչ է, հասկանալի, հյութեղ, հուզիչ:
Հայերենը ներշնչանքի աղբյուր է, մի անգնահատելի գանձ, որը վսեմ ու ինքնամոռաց սիրո ու գորովանքի է արժանի, արժանապատվորեն նրա կրողը լինելու բարձր ու զգոն գիտակցության:
Սիրենք, սովորենք, զարգացնենք մեր մայրենի լեզուն հայրենիքից հեռու, դարերի ճամփորդ դարձած այն մեզ է նվիրաբերվել, և մենք պարտավոր ենք արժևորել, հոգալ նրա մաքրության ու հարստության համար, լինել նրա գրագետ կրողն ու փոխանցողը, որպեսզի երբեք պայքարով ու արյամբ այն հետ նվաճելու առիթը չունենանք:
Աիդա ԱԶՆԱՎՈւՐՅԱՆ